نقد و بررسی
کتاب دستنامه توانبخشی عصب روان شناختی کل نگرکتاب “دستنامه توانبخشی عصب روان‌شناختی کل‌نگر-توانبخشی سرپایی آسیب مغزی تروماتیک” اثر یهودا بن یاشای و لئونارد دیلر، با ترجمه حسین زارع و علی‌اکبر شریفی، توسط انتشارات آییژ منتشر شده است. این کتاب با رویکردی علمی و دقیق، به یکی از جنبه‌های مهم روانشناسی و پزشکی یعنی توانبخشی شناختی، به‌ویژه در مورد آسیب‌های مغزی تروماتیک، پرداخته و مداخلات شناختی را برای کمک به بهبود وضعیت بیماران معرفی می‌کند.
مفهوم و اهمیت توانبخشی شناختی
توانبخشی شناختی، مجموعه‌ای از مداخلات طراحی‌شده برای بهبود عملکرد شناختی فردی است که دچار آسیب‌های مغزی شده است. در این روش، هدف اصلی بازگرداندن یا جبران عملکردهای شناختی آسیب‌دیده مانند حافظه، توجه، مهارت‌های حل مسئله، و تصمیم‌گیری است. توانبخشی شناختی به‌طور ویژه در مورد افرادی که به‌دلیل آسیب‌های مغزی تروماتیک دچار اختلالات شناختی شده‌اند، اهمیت زیادی دارد. این مداخلات می‌توانند شامل روش‌های آموزشی، تمرین‌های مغزی، تکنیک‌های روان‌درمانی، و سایر روش‌های درمانی مبتنی بر شواهد باشند که به بیماران کمک می‌کنند تا از ظرفیت‌های ذهنی خود به بهترین شکل استفاده کنند.
در دهه‌های اخیر، این روش‌ها به‌ویژه در بیمارانی که پس از آسیب‌های مغزی دچار اختلالات شناختی شده‌اند، به‌طور فزاینده‌ای کاربرد پیدا کرده است. توانبخشی شناختی به‌طور موثر می‌تواند به کاهش مشکلات روزمره این افراد کمک کند، کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد، و آنها را در انجام فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و فردی توانمند سازد.
محتوای کتاب “دستنامه توانبخشی عصب روان‌شناختی کل‌نگر”
این کتاب به‌طور جامع به معرفی و توضیح مداخلات توانبخشی شناختی می‌پردازد و نحوه ارزیابی و اجرای این مداخلات در بیماران با آسیب مغزی تروماتیک را بررسی می‌کند. در زیر به مهم‌ترین مباحث کتاب اشاره می‌شود:
-
ارزشیابی مداخلات روان‌شناختی در توانبخشی:
- کتاب به بررسی نحوه ارزشیابی مداخلات درمانی می‌پردازد. این بخش بر ارزیابی پیشرفت بیماران و تأثیر مداخلات شناختی تأکید دارد و ابزارهای ارزیابی معتبر و مؤثر برای اندازه‌گیری اثربخشی درمان‌ها را معرفی می‌کند.
-
اساس توانبخشی عصب روان‌شناختی کل‌نگر:
- در این قسمت، مبانی علمی و فلسفی توانبخشی عصب روان‌شناختی کل‌نگر مطرح می‌شود. توانبخشی کل‌نگر به رویکردی اطلاق می‌شود که به‌طور همزمان به همه ابعاد شناختی، عاطفی، اجتماعی و رفتاری فرد می‌پردازد و به جای تمرکز صرف بر یک جنبه خاص از توانبخشی، سعی در بهبود کلی وضعیت بیمار دارد.
-
عناصر یک دوره درمان:
- در این بخش، مراحل مختلف درمان و عناصری که در هر مرحله باید در نظر گرفته شود، به‌طور دقیق توضیح داده شده‌اند. این عناصر شامل تشخیص اولیه، هدف‌گذاری، اجرای مداخلات، و ارزیابی نتایج می‌باشند.
-
گردآوری و آموزش کارکنان حرفه‌ای:
- این بخش به اهمیت آموزش و تربیت کارکنان حرفه‌ای در زمینه توانبخشی شناختی اشاره دارد. کارکنان باید مهارت‌های ویژه‌ای در اجرای مداخلات شناختی و حمایت از بیماران داشته باشند تا بتوانند به‌طور مؤثر در فرآیند درمان مشارکت کنند.
-
شروع یک دوره درمانی:
- آغاز دوره درمانی به‌طور مستقیم با تشخیص صحیح و ارزیابی اولیه بیمار ارتباط دارد. در این مرحله، تیم درمانی باید یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای بیمار طراحی کند.
-
بهره‌برداری از اثرات هاله‌ای در بازدیدهای حرفه‌ای:
- یکی از مفاهیم مهم در این کتاب، اثر هاله‌ای است که به نحوه اثرگذاری عوامل غیرمستقیم بر ارزیابی‌ها و احساسات بیماران و کارکنان حرفه‌ای اشاره دارد. این اثر می‌تواند بر روند درمان تأثیرگذار باشد.
-
تقویت آگاهی و درک خود:
- یکی از مباحث مهم توانبخشی شناختی، تقویت آگاهی بیماران از وضعیت شناختی خود و توانایی‌هایشان است. آگاهی از وضعیت خود، به بیمار کمک می‌کند تا احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشد.
-
تسهیل جبران در حوزه کارکردهای شناختی:
- این بخش به روش‌های جبران آسیب‌های شناختی می‌پردازد که می‌توانند به بیماران کمک کنند تا با استفاده از استراتژی‌های شناختی و رفتاری، از اختلالات شناختی خود عبور کنند.
-
کمک همراهان:
- خانواده و همراهان بیماران نقش حیاتی در فرآیند توانبخشی دارند. این کتاب به نحوه همکاری مؤثر همراهان با تیم درمانی و ایجاد فضای حمایتی برای بیمار پرداخته است.
-
مدیریت عواملی که فرآیند درمان را مختل می‌کنند:
- عوامل مختلفی مانند استرس، تغییرات احساسی، و مشکلات اجتماعی می‌توانند بر روند درمان تأثیرگذار باشند. کتاب به روش‌هایی برای مدیریت این عوامل در فرآیند درمان پرداخته است.
- سوالاتی که اغلب از ما پرسیده می‌شود:
- در این بخش، پرسش‌های متداولی که ممکن است در فرآیند درمان و توانبخشی مطرح شوند، پاسخ داده می‌شود. این بخش به روشن‌سازی ابهامات و کمک به تیم درمانی و بیماران در مراحل مختلف درمان می‌پردازد.
نتیجه‌گیری
کتاب “دستنامه توانبخشی عصب روان‌شناختی کل‌نگر” یک منبع جامع برای متخصصین، روان‌شناسان، و کارکنان حرفه‌ای در حوزه توانبخشی شناختی است. این کتاب با ارائه اطلاعات علمی و کاربردی، به‌طور مؤثر به نیازهای بیماران آسیب‌دیده مغزی کمک می‌کند تا از طریق مداخلات ساختاری و هدفمند، بهبود یابند. استفاده از این روش‌ها در توانبخشی شناختی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در بازسازی عملکردهای شناختی و بهبود کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.
اگر به مطالعه بیشتر در این زمینه علاقه دارید، می‌توانید نسخه چاپی یا دیجیتال کتاب را از انتشارات آییژ یا فروشگاه‌های آنلاین معتبر خریداری کنید.
0دیدگاه