افسردگی در فرهنگ ایرانی انتشارات ارجمند

کتاب افسردگی در فرهنگ ایرانی نوشته دکتر هاراطون داویدیان، توسط انتشارات ارجمند به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: روانشناسی, روانشناسی دانشگاهی, روانشناسی مرضی, برای دنشجویان رشته روانشناسی, ازدست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت بخش

دکتر هاراطون داویدیان استاد پیشکسوت روان پزشکی ایران، پس از 61 سال فعالیت علمی، آموزشی و پژوهشی، در 21 آبان  ماه 1388به سرای باقی شتافت و جامعه علمی روان پزشکی و روان شناسی را برای همیشه داغدار خود ساخت. ایشان همواره توجه خاصی به جنبه های فرهنگی بیماری های روانی داشته و سعی فراوانی نمودند تا روان پزشکی نوین ایران را بر اساس فرهنگ و اخلاق جامعه ایرانی پایه گذاری کرده و پژوهش های علمی ارزنده ای بر پایۀ این رویکرد انجام دادند.

این کتاب حاصل سال ها تجارب بالینی و مبتنی بر پژوهش های علمی برجسته ایشان در جامعه ایران می باشد. فصل های نخستین کتاب به توصیف بیماری افسردگی و علایم و نشانه های آن و جنبه های خاص آن در جامعه ایران در کنار طبقه بندی های علمی پرداخته است. سپس انواع حالتهای افسردگی و علل مختلف آن در ایران تشریح شده است. در فصل های بعدی روش های درمانی مختلف، انواع داروهای ضد افسردگی، روش های روان درمانی، درمان با الکتروشوک و موارد نیاز به بستری و پیگیری درمان به طور مفصل شرح داده شده اند.
استاد داویدیان در طول عمر پربار خویش استادان و دانشمندان زیادی را تحویل ملت پرافتخار ایران داده اند و تا آخرین لحظات عمر خویش دغدغۀ آرامش بخشیدن به روان انسانها را داشتند. این آخرین اثری است که این مرد بزرگ در راستای اهداف عالی خود منتشر نموده اند.

یاد و خاطرۀ پدر معنوی و کاروان سالار جامعه روان پزشکی ایران “دکتر هاراطون داويديان” همواره زنده است.

افسردگی یک بیماری روانی‌ست که باعث احساس غم و ناراحتی مداوم و از دست‌دادن علاقه می‌شود. اکثر افراد بعضی از مواقع احساس نارحتی، افسردگی و غم می‌نمایند، احساس افسرده و غمگین بودن واکنشی طبیعی بدن به مشکلات زندگی و از دست‌دادن چیزها و کسانی که به آنها علاقه داریم، می‌‌باشد. اما زمانیکه این احساس غم و اندوه شدید، بی‌امیدی، بی‌چارگی و بی‌ارزشی بیشتر از چند روز یا چند هفته طول بکشد، شما دچار بیماری افسردگی شده‌اید.

بیماری افسردگی بر طرز فکر، احساس و رفتار شما تاثیر می‌گذارد. 

افسردگی می‌تواند، باعث ابتلای به انواع بیماری‌های جسمی و روانی گردد. افراد افسرده ممکن‌است در انجام وظایف روزانه خود دچار مشکل شوند و در بعضی اوقات دچار تصورات از قبیل این که، زندگی ارزش زندگی کردن ندارد شوند. برخلاف تصور عامه، افسردگی فقط یک ضعف و ناتوانی نیست و نمی‌توان آنرا به سادگی نادیده گرفت، بلکه یک بیماری مزمن مانند دیابت، فشارخون و … است که باید برای درمان آن عمل کرد. اکثرافراد مبتلا به بیماری افسردگی بعد از مصرف دارو، جلسات مشاوره و یا سایر اشکال درمان، بهبود می‌یابند.
علایم بیماری افسردگی
برطبق انستیتوی ملی سلامت روانی آمریکا، افرادی که درچار اختلال افسردگی هستند، علایم و نشانه‌های یکسانی ندارند. بعضی از علایم معمول و متداول افسردگی عبارتند از:

مشکل در تمرکز، یادآوری جزئیات و تصمیم‌گیری
خستگی و کاهش انرژی
احساس گناه، بی‌ارزشی و یا درماندگی
نا امیدی به آینده و بدبینی
بیخوابی، بیدار شدن صبح زود و یا خواب زیاد
بیقراری و نا‌آرامی
ازدست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت بخش
از دست دادن لذت به زندگی
پرخوری عصبی و یا کاهش اشتها
سردرد، گرفتگی عضلات و یا مشکلات گوارشی
کاهش میل جنسی
گریه کردن بدون هیچ دلیل خاصی

علایم معمول افسردگی در کودکان و نوجوانان ممکن است کمی با علایم بزرگسالان متفاوت باشد، نشانه‌های افسردگی در کودکان و نوجوانان می‌تواند، شامل:

• در کودکان نشانه‌های افسردگی می تواند، ناراحتی، بیقراری، نگرانی و ناامیدی باشد.
• نشانه‌های افسردگی در نوجوانان شامل، اضطراب، عصبانیت و دوری از اجتماع باشد.
• تغییر در طرز تفکر و برنامه خواب هم یکی دیگر از علایم معمول هم در نوجوانان و هم در کودکان می‌باشند.
• در کودکان و نوجوانان، افسردگی در کنار سایر بیماریها شامل اضطراب و یا اختلال کم توجهی و بیش‌فعالی رخ می‌دهد.
• کودکان دچار بیماری ممکن‌است در انجام وظایف مدرسه دچار مشکل شوند.
• برای بعضی از افراد علایم افسردگی آنقدر شدید است، که فهمیدن آن به سادگی ممکن می‌باشد، اما در بعضی دیگر بدون اینکه بدانند، احساس غم و ناراحتی می‌کنند.

معمولا دلیل ابتلا به افسردگی، ترکیبی از عوامل ژنتیکی، جسمی، محیطی و روانی می‌باشد.
انتقال دهنده های عصبی. این مواد شیمیایی طبیعی مغزی با حال و حوصله شما ارتباط مستقیم داشته و نقش کلیدی در افسردگی ایفا می‌کند.
هورمون‌ها. تغییر در سطح هورمون‌های بدن، می‌تواند عامل ابتلا به افسردگی باشد.
عادات ارثی. افسردگی در افرادیکه در خانواده‌شان سابقه افسردگی دارند، شایع‌تر است.
حوادث زندگی. حوادثی خاص همچون مرگ یا از دست‌دادن کسانی‌که دوستشان دارید، مشکلات مالی و استرس شدید، می‌تواند باعث ابتلای شما به افسردگی شود.
آسیب‌ها و مشکلات کودکی. آسیب‌های و حوادثی شامل، از دست دادن والدین، تجاوز جنسی و … می‌تواند تاثیرات دائمی بر مغز گذاشته و خطر ابتلای به افسردگی را افزایش دهد.

چه کسانی در خطر ابتلا به افسردگی هستند؟
معمولا افراد در سنین نوجوانی و یا بین دهه دوم و سوم زندگی رخ می‌دهد، اما محدودیت برای آن وجود نداشته و افراد در همه سنین دچار ممکن است، دچار افسردگی شوند. تعداد زنان مبتلا به افسردگی معمولا دوبرابر زنان می‌باشد، اما این آمار دقیق نبوده و شاید بخاطر مراجعه بیشتر زنان به پزشک بوجود آمده باشد. افرادیکه هریک از شرایط زیر درباره آنها صدق می‌کند، خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی آنها را تهدید می‌کند:

• زنان
• کسانیکه در خانواده‌شان سابقه افسردگی وجود دارد
• تجربیات آسیب زننده در کودکی
• افرادیکه دوستانشان افسرده هستند
• کسانیکه اعضای خانواده و یا کسانیکه دوست داشته‌اند را از دست داده‌اند
• کسانیکه به تازگی زایمان کرده‌اند (افسردگی پس از زایمان)
• کسانیکه سابقه افسردگی دارند
• کسانیکه به بیماریهای خطرناک از قبیل سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی، آلزایمر و یا اچ ای وی/ ایدز
• کسانیکه عادات شخصیتی و رفتاری خاصی دارند، مثلا افراد بسیار وابسته، بدون عزت نفس، بدبین و …
• معتادان به الکل و موادمخدر
• افرادیکه داروهای خاصی از جمله، داروی فشارخون، قرص خواب و یا سایر داروهای خاص
• انواع بیماری افسردگی

انواع مختلفی از بیماری افسردگی وجود دارد، که در ادامه فقط آنها را نام می‌بریم:

• افسردگی اساسی
• افسردگی مزمن (dysthymia)
• افسردگی دو قطبی (اختلال دوقطبی)
• افسردگی فصلی
• افسردگی روانی
• افسردگی پس از زایمان
• اختلال خلقی ناشی از مواد (SIMD)
• عوارض بیماری افسردگی

افسردگی یک بیماری جدی و مهم است که می‌تواند باعث اثرات وحشتناکی برروی فرد و خانواده‌ی وی شود. افسردگی درمان نشده، می‌تواند باعث بوجود آمدن مشکلات عاطفی، رفتاری و جسمی‌ شود. این عوارض می‌توانند شامل:

• اعتیاد به الکل
• اعتیاد به مواد مخدر
• اضطراب
• مشکلات درسی و یا کاری
• مشکلات خانوادگی
• منزوی شدن
• خودکشی
• آسیب رساندن به بدن، مثلا زخم کردن خود
• شیوع بیماری افسردگی

در ایالات متحده آمریکا حدود ۱۴٫۸ میلیون نفر از بزرگسالان از افسردگی اساسی رنج می‌برند. نرخ خودکشی در بیماری افسردگی نسبت سایر انواع بیماری روانی بالاتر است. متاسفانه بیشتر افرادیکه دچار بیماری افسردگی می‌باشند، بدنبال درمان نمی‌روند. بدون شناسایی و درمان بیماری، افسردگی می‌تواند شدیدتر و سخت‌تر شود.
راههای پیشگیری از ابتلا به افسردگی
هنوز راه قطعی و قابل اتکایی برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی وجود ندارد، اما با برداشتن قدم‌هایی همچون کنترل استرس، برقراری روابط اجتماعی و دوستی، ورزش، رژیم غذایی سالم و درمان بموقع و اولیه بیماری از بهترین روشهای پیشگیری از افسردگی شدید و ناتوان‌کننده می‌باشد.