ایران باستان سه جلدی

کتاب ایران باستان (سه جلدی, پیش از تاریخ تا پایان سلطنت خشایار شا) نوشته حسن پیر نیا(مشیرالدوله), توسط نشر کتاب پارسه به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: تاریخ, تاریخ ایران, تاریخ باستان, هخامنشیان, ایران باستان, سلطنت خشایار شا

کتابی که می خوانید اشتغال مشیرالدوله به تدوین کتاب ایران باستان بعد از دو کتاب او یعنی “ایران باستانی” و “داستان‌های قدیم ایران” شروع شد و تا پایان عمرش به طول انجامید. آن مرحوم خود را وقف این کار سترگ کرد و روزها گاهی تا 14 ساعت وقت خود را صرف ترجمه و تنظیم مطالب کتاب و تصحیح و مطابقه آخرین نمونه های چاپخانه می‌کرد.
منابع اصلی این کتاب یا یونانی بوده است و یا رومی که سپس این کتب به زبان‌های فرانسوی و انگلیسی و روسی و آلمانی و غیره ترجمه شده بود. پیرنیا ترجمه‌های مهم منابع اصلی کتاب را از خارج به دست آورد و شروع به ترجمه کرد. تنظیم “ایران باستان” قریب ده سال طول کشید. در اواخر سال 1312 بود که در اثر کثرت کار و فرا رسیدن ایام پیری دچار اورمی و سپس سکته ناقص شد و قسمتی از بدنش فلج ماند و چشم راست او معیوب شد. در این مدت چندین‌بار ساکنان خیابان منوچهری و همسایه‌های مشیرالدوله متوجه می‌شدند که خیابان قرق می‌شد و گارد مخصوص سلطنتی از آنجا می‌گذشت و سپس اتومبیل رضاشاه در برابر منزل او توقف می کرد و شاه مقتدر سال‌های 1313 و 14، نخست وزیر سال‌های 1303 و 4 را عیادت می‌کرد.

معرفی مباحث کتاب ایران باستان

1. کلیات
2. مشرق قدیم
3. نظری به بابل، آسور و عیلام
4. مقدمه تاریخ ایران
5. کتاب اول- دوره مادی، یا اعتلای آریان های ایرانی در مشرق قدیم
6. کتاب دوم- دوره اول پارسی یا استیلای آریان های ایرانی بر مشرق قدیم
7. کتاب سوم جانشینان اسکندر تا ورود اسلام به ایران