اخلاق محیط زیست مقدمات و مقالات

کتاب اخلاق محیط زیست مقدمات و مقالات نوشته جان بنسون با ترجمه عبدالحسین وهاب زاده, توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد به چاپ رسیده است.
موضوع کتاب: محیط زیست, کالاهای زیست محیطی و رفاه انسان, فضایل زیست محیطی

امروزه محققان و اندیشمندان علوم مختلف، پژوهش ها و تحقیقات گوناگونی درباره اخلاق سامان داده اند، در این راستا می توان سه حوزه پژوهشی و مطالعاتی را از یکدیگر بازشناخت: مطالعات توصیفی، مطالعات تحلیلی یا فرااخلاقی و مطالعات هنجاری. به این اعتبار می توان اخلاق را نیز به سه گونه تقسیم کرد:1. اخلاق توصیفی: به توصیف و معرفیِ اخلاقیاتِ افراد، گروه ها و جوامع مختلف می پردازد.2. فرااخلاق: به بررسی تحلیلی و فلسفی درباره مفاهیم و احکام اخلاقی می پردازد.3. اخلاق هنجاری: این بخش از مطالعات و پژوهش های اخلاقی که «اخلاق دستوری» نیز نامیده شده است، به بررسی افعالِ اختیاری انسان و صفات حاصل شده از آنها، از حیث خوبی یا بدی و بایستگی یا نبایستگی، می پردازد.ا

خلاق کاربردی، زیرمجموعه همان اخلاق هنجاری است، البته در حوزه خاصی از زندگی فردی و اجتماعی با دقت خاص و جزئی نگری و تطبیق اصول کلی بر موارد خاص.1 علم اخلاق علمی است که به ما نشان می دهد روابط گوناگون خود را چگونه تنظیم کنیم تا به هدف غایی از خلقت خویش دست یابیم.ولی در حوزه های خاص، ساحَت های جزئی و زندگی افراد کمتر وارد شده مخصوصاً در حوزه های نوظهور که تبیین آن از وظایف اخلاق کاربردی است. اخلاق کاربردی برآنست تا میزان تأثیرگذاری و کاربرد نظریه ها و اصول اخلاقی را در عرصه رفتارها و مسائل اخلاقی در دو حوزه فردی و اجتماعی با توجه به تعارضات اخلاقی نشان دهد، لذا با توجه به تفاوت مکاتب اخلاقی، اخلاق کاربردی متفاوتی خواهیم داشت زیرا هر مکتبی بر اساس اصول اخلاقی که به آن معتقد است، سیاست های کاربردی خود را در این زمینه سامان می دهد. از این رو اخلاق کاربردی اسلام مبتنی بر اصول اخلاقی اسلامی است و در مسائل اخلاقی از آن اصول الهی بهره می گیرد.با توجه به گستره علم اخلاق که مشتمل بر رابطه انسان با خود، خدا، دیگران و طبیعت است،2 و یا از نگاه دیگر اخلاق بندگی، فردی اجتماعی و خانواده می باشد.3 این مقاله که موضوعش اخلاق محیط زیست است جایگاه خود را پیدا می کند که زیرمجموعه اخلاق اجتماعی و رابطه انسان با محیط است زیرا به بررسی رابطه اخلاقی فرد با سایر انسان ها و موجودات می پردازد.

ادیان الهی و مکاتب اخلاقی و علمی همواره تلاش نموده اند تا راه صحیح استفاده از طبیعت و تعامل اخلاقی صحیح با موجودات را برای رشد انسان بیان نمایند؛ اما از آنجا که خداوند خالق و مالک و هادی خلقت4 است برای رشد هر موجودی، ظرفیت و مسیر مشخصی را در نظر دارد، لذا باید شیوه بهره مندی از مواهب الهی را در رهنمودهای وحیانی جستجو کرد. طبق قانون الهی،انسان اشرف مخلوقات و توان تسخیر موجودات را دارد ولی متأسفانه در اثر نادانی و هواپرستی در حال نابود کردن طبیعت است. اخلاق محیط زیست، راه استفاده صحیح از طبیعت و کنترل مصرف را به ما نشان می دهد و می آموزد که چگونه با احترام گذاشتن و محبت کردن به طبیعت به عنوان آفریده شگرف خدا می توانیم از منابع طبیعی آن در حد نیاز معقول بهره مند شویم و در مسیر آباد ساختن آن گام برداریم.

مباحث کتاب اخلاق محیط زیست مقدمات و مقالات

1. محیط زیست و اخلاق محیط زیست
2. کالاهای زیست محیطی و رفاه انسان
3. کالاهای زیست محیطی و مشکل همکاری
4. فضایل زیست محیطی
5. کدام هویت ها جایگاه اخلاقی مستقل دارند؟
6. ارتباط با طبیعت1
7. ارتباط با طبیعت2
8. و…