اصول الکترونیکی تجزیه دستگاهی

تجزیه دستگاهی علم شناسایی و اندازه‌گیری عناصر و ترکیبات مختلف بر‌اساس اندازه‌گیری خواص شیمی فیزیکی مواد می‌باشد. روش‌های مختلف اندازه‌گیری در تجزیه دستگاهی بر‌اساس اصول مزبور منجر به معرفی و به‌کارگیری دستگاه‌های مختلف تجزیه‌ای گردیده است.

نیاز به افزایش سرعت، حساسیت و گزینش‌پذیری در اندازه‌گیری‌های تجزیه‌ای باعث رشد فزاینده روش‌های دستگاهی تجزیه گردیده است. از طرف دیگر کاهش اندازه و مینیاتوریزه کردن و نیز کامپیوتری کردن سیستم‌ها در اندازه‌گیری‌های تجزیه شیمیایی با تحولات سریع و شگرفی همراه بوده است. همگام با توسعه روش‌های مختلف تجزیه دستگاهی، کاربرد الکترونیک در این سیستم‌ها و پردازش اطلاعات حاصل توسط کامپیوتر و کنترل آنها بخش جدایی‌ناپذیر این دستگاه‌ها گردیده است. این تحولات، تجزیه دستگاهی را تا حد تشخیص‌های تک اتم و مولکول رسانده است.

روش‌های تجزیه دستگاهی را می‌توان از دو دیدگاه دستگاهوری و کاربرد مورد توجه قرار داد. دستگاهوری خود نیز از دو جنبه اصول شیمی فیزیکی حاکم و اصول اندازه‌گیری الکترونیکی بررسی می‌گردد. اصول شیمی فیزیک روش‌های تجزیه دستگاهی در کتاب‌های مرتبط بحث می‌گردد، اما اصول الکترونیکی و ارتباط دستگاهی بکار رفته با کامپیوتر همواره بصورت چند فصل مجزا بدون ارائه ارتباط قابل استفاده و یا عمدتاً بصورت بلوک دیاگرام آورده می‌شود.

کتاب اصول الکترونیکی تجزیه دستگاهی حاصل تجربیات علمی و فناوری مولف می‌باشد که ضمن ارائه اصول حاکم اندازه‌گیری، امکان پیاده‌سازی یک سیستم تجزیه‌ای را فراهم می‌نماید. همچنین با آگاهی از اصول شیمی فیزیکی، الکترونیکی و نرم‌افزاری مرتبط امکان توسعه یک روش اندازه‌گیری دستگاهی فراهم می‌گردد.

مطالب این کتاب در سه بخش الکترونیک، کامپیوتر و تجزیه دستگاهی آورده شده است.

بخش اول شامل اصول و اجزاء الکترونیک آنالوگ و دیجیتال با کاربرد در تجزیه دستگاهی می‌باشد (فصل‌های 1 و 2 و 3 و 4).

بخش دوم شامل اصول ارتباطی کامپیوتر و استفاده از پورت‌های مختلف کامپیوتر در ارتباط با دستگاه‌های خارجی می‌باشد. همچنین اصول تبدیل دو دنیای آنالوگ و دیجیتال در فصل ده بررسی می‌گردد (فصل‌های 5 و 6 و 7 و 8 و 9 و 10).

بخش سوم شامل بررسی سیگنال و نویز و روش‌های مختلف طیف‌سنجی و الکتروشیمی در تجزیه دستگاهی و کاربری اجزاء الکترونیک می‌باشد (فصل‌های 11 و 12 و 13).

این کتاب ضمن بیان اصول الکترونیک و کامپیوتر برای تجزیه دستگاهی سعی می‌کند تا امکان پیاده‌سازی روش‌های مختلف دستگاهی و امکان نو‌آوری در این زمینه را فراهم نماید. لذا دانشجویان کارشناسی شیمی، فیزیک، مهندسی پزشکی و مهندسی شیمی و نیز دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری که در زمینه دستگاهوری و آنالیز مواد فعالیت دارند می‌توانند برحسب پیش زمینه خود از فصول کتاب استفاده نمایند. همچنین برای متخصصین شیمی تجزیه دستگاهی و رشته‌های مرتبط با دستگاهوری تجزیه‌ای می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

از زحمات جناب آقای دکتر محمود تبریزچی استاد دانشگاه صنعتی اصفهان به جهت ارزیابی و مطالعه کتاب و ارائه نظرات ارزشمند‌شان بسیار سپاسگزار هستم. همچنین از انتشارات علوم پویا به جهت چاپ و نشر کتاب تشکر می‌نمایم.

در این کتاب تلاش شده تا امکان برقراری ارتباط بین علم و فناوری در حوزه تجزیه دستگاهی فراهم گردد. امید است این کتاب بستری فراهم نماید تا ضمن برقراری ارتباط منطقی روش‌های دستگاهی تجزیه با الکترونیک حاکم بر آنها امکان توسعه و ساخت سیستم‌های دستگاهی جدید را فراهم نماید.