تحول و جایگاه طبقه متوسط در ایران معاصر

کتاب تحول و جایگاه طبقه متوسط در ایران معاصر نوشته دکتر عطاء الله مقدم فر، توسط انتشارات آریابان به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: تاریخ ایران

کتاب تحول و جایگاه طبقه متوسط در ایران معاصر اثری است از دکتر عطاءالله مقدم فر.نویسنده کتاب پیش رو با نگاه جامعه شناسی تاریخی به بررسی و واکاوی جایگاه و تحولات طبقه متوسط جامعه در ایران معاصر از جنبه های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می پردازد.

قسمتی از کتاب:

معمولاً پیدایش طبقه متوسط تأثیرگذار در یک جامعه، حاصل رشد و توسعه اقتصادی است و ظهور طبقه متوسط جدید در چنین شرایطی به همراه خود، ساختار اجتماعی و ارزش‌ها را دچار تغییر می‌کند. یکی از این تغییرات اساسی میل به دموکراتیک شدن و ترغیب در جهت حاکمیت مردم است. در ایران طبقه متوسط جدید از بطن تولید زاده نشد، این طبقه عمدتاً ناشی از گسترش نظام آموزشی و گسترش شهرنشینی است و هیچ‌یک از این پدیده‌ها در رابطه مستقیم با تولید اقتصادی شکل نگرفته‌اند، بلکه منشأ این پدیده­ ها در رانت نفت است. درآمدهای نفتی همه تاروپود مناسبات اقتصادی ـ اجتماعی جامعه ایرانی را متأثر ساخته است. شکل­ گیری طبقات اجتماعی، تحولات آنها و مناسبات بین این طبقات و ارتباط همه آنها با دولت را تعیین کرده است. انحصار درآمدهای نفتی و استفاده از این منابع برای تأمین مخارج جاری دولت‌ها، مناسبات بین گروه‌های اجتماعی و دولت را شکل داده، به نحوی که شکل­ گیری طبقه متوسط جدید از تجلیات آن است. بر این اساس می‌توان طبقه متوسط در ایران را نه یک طبقه متوسط اقتصادی تولیدی که بهای سرمایه­ داری و دموکراسی را در کشورهای آزاد به دوش می‌کشد، بلکه یک طبقه متوسط فرهنگی (که ناشی از گسترش تحصیلات آموزشی به مدد درآمدهای نفتی بود) نامید.