دایره المعارف مصور نجوم گلاسه با جعبه

کتاب دایره المعارف مصور نجوم گلاسه با جعبه نوشته ایان ریدپت ترجمه ذوالفقار دانشی توسط انتشارات سایان به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: فیزیک، اخترشناسی، نجوم، ستاره شناسی

دایره المعارف مصور نجوم راهنمای ارزشمندی است که اطلاعات گسترده ای را از کوچک ترین اعضای منظومه ی شمسی تا دورترین کهکشان های عالم در اختیار علاقمندان قرار داده است و به اساسی ترین پرسش ها درباره دنیای ستارگان پاسخ می دهد. این مجموعه طیف وسیعی از مطالب را در حیطه اخترشناسی، نخستین ستارگان و کهکشان ها، کاوش منظومه ی شمسی، ابزار نجوم، تلسکوپ، صورت های فلکی و… شامل می شود. کتاب حاضر حاوی 3 گفتار است که شامل: «گفتار نخست: تاریخ، گفتار دوم: عالم و گفتار سوم: آسمان شب» می باشد.

بخشی از متن کتاب

دنباله دار ها و شهاب ها

دنباله دارها، توپ های کثیفی از مخلوط یخ و خاک هستند که از ابر اورت سرچشمه می گیرند. اخترشناسان به این اجرام علاقه ی ویژه ای دارند، زیرا آن ها با مواد اولیه ی دست نخورده ای ساخته شده اند که از تولد منظومه ی شمسی در حدود 6/4 میلیارد سال پیش بر جای مانده است. اگر دنباله داری به خورشید نزدیک شود، از خود غبارهایی بر جای می گذارد که می تواند شهاب باران هایی را در آسمان زمین به راه بیندازد.

دنباله دارها چگونه تغییر می کنند؟

دنباله دار، جسم مخلوط جامدی با شکل نامنظم است که از دو سوم یخ و برف و یک سوم غبار سنگی ساخته شده است. این گونه برف های کثیف که ابعادی در اندازه ی کوه های زمین دارند، «هسته» نامیده می شوند و وقتی یکی از آن ها از مدار مریخ به خورشید نزدیک تر می شود، تحت تاثیر حرارت و میدان های الکتریکی خورشید قرار می گیرد؛ در نتیجه بخشی از یخ آن به گاز تبدیل می شود و همراه با غبار آزاد شده از سطح هسته، ابر وسیع و منبسط شونده ای را به نام «گیسو» پدید می آورد که می تواند تا ده ها برابر قطر زمین هم بزرگ شود. فشار تابشی خورشید، گاز و غبار را از گیسو به بیرون می راند و دنباله ها را ایجاد می کند که طول آن ها عموما به حدود 100 میلیون کمتر می رسد.

مدار یک دنباله دار

فقط در نزدیکی خورشید است که گیسو و دنباله های دنباله دار شکل می گیرند. بیش از 500 دنباله دار، دوره ی تناوب مداری کمتر از 20 سال دارند و تحت عنوان دنباله دارهای تناوبی کوتاه دوره دسته بندی می شوند. دنباله دارهای بلند دوره صدها یا هزاران سال طول می کشد تا دوباره به نزدیکی زمین بازگردند.

دنباله دار بورلی

هسته ی این دنباله دار که شبیه به میله ی بازی بولینگ است، 8 کیلومتر درازا دارد. باریکه های گاز و غبار از سطح هسته به برون فوران کرده اند. بورلی از دنباله دارهای کوتاه دوره است و هر 86/6 سال باز می گردد.