دیوان پروین اعتصامی خط خادمان

کتاب پروین اعتصامی خط خادمان گلاسه بغلی با جعبه نوشته پروین اعتصامی, توسط انتشارات آبان به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: ادبیات فارسی, شعر فارسی, غزل‌ ها، قصاید، مسمط ‌ها، قطعه‌ ها، مثنوی ‌ها و ابیات پراکنده

پروین اعتصامی شاعر تبریزی که در خانواده‌ای صاحب فضل و کمال و در دامن پدر دانشمند چون اعتصام‌الملک رشد کرد، از زنان فرهیخته و ادیب معاصر ایران است که تحصیلات عالیه داشت و شعرهایش مقبول طبع عام و خاص بود.

خواننده در قصاید این کتاب خود را در عوالمی رنگارنگ که به صورت یک عالم مستقل درآمده باشد می‌بیند؛ طرز بیان ناصرخسرو را در تمثیلات سنایی، و استغنای حافظ را در فصاحت و صراحت سعدی. حکیمی عارف و عارفی حکیم و ناصحی پاک سرشت که جابه‌جا در خودنمایی و جلوه‌گری است و عجب آنکه این همه ساز و برگ و آراتسگی و ترکیبات مختلف را چنان در یک کالبد جا داده که گویی این اشعار همه در یک ساعت گفته شده است. البته این تلفیق و استغنا سبب نمی‌شود تا پروین را شاعری مستقل ندانیم و او را مقلد فرض کنیم.

توفیق سبحانی در مقدمه دیوان پروین می‌نویسد: از پروین نسخه دیوان خطی ظاهرا برجا نمانده است. دیوانی که در دست است اولین‌بار در سال 1314 منتشر شده است. در آن تاریخ پروین تازه با سمت کتابدار به استخدام در دانشسرای عالی درآمده بود. شش سال به وفات نابهنگام او باقی بود. همان دیوان در 1320، 1323 و بعدها چاپ شده است.

دیوان حاضر براساس چاپ 1333 منتشر شده و تعداد ابیات موجود در آن بدون احتساب 40 مصرعی که در مسمط‌ها آمده، 5514 است. این دیوان همراه با واژه‌نامه، توضیح اعلام و کتاب‌شناسی چاپ شده و مقدمه ملک‌الشعرای بهار را هم در آغاز خود دارد. کتاب مشتمل بر غزل‌ها، قصاید، مسمط‌ها، قطعه‌ها، مثنوی‌ها و ابیات پراکنده این شاعر سال‌های نه‌چندان دور کشورمان است. لغات و ترکیبات، کتاب‌شناسی و اعلام تاریخی و جغرافیایی نیز در انتهای کتاب آمده است