رساله گفتار در روش به راه بردن عقل نشر مهر دامون

مندرجات این کتاب همه نتیجه‌ی تحقیقات و تفکرات شخصی دکارت بود و این نخستین کتاب علمی و فلسفی است که به زبان فرانسه نوشته شده، زیرا که پیش از آن در سراسر اروپا فضلا نوشته‌های خود را به زبان لاتین می‌نوشتند. از همین‌رو تصنیف مزبور در نزد عامه بسیار دلچسب واقع شد. مسائلی که در باب‌های 3گانه‌ی این کتاب بحث شده، موضوع تحقیقات بی‌شمار گردیده و کم و زیاد بسیار پیدا کرده و تصانیف مکمل‌تر در آن مباحث نوشته شده که هم‌اکنون در مدارس متداول است و بنابراین آن 3 باب که اصل بود کهنه و متروک گردیده، ولیکن مقدمه کتاب چون مشتمل بر سرگذشت روحانی دکارت و اصول عقاید فلسفی و بیان روش علمی او می‌باشد، از لحاظ تاریخی به اهمیت و اعتبار خود باقی‌مانده و پس از سیصد سال هنوز یکی از معتبرترین کتاب‌های علمی فرانسه به شمار می‌رود و موضوع مباحثه و تحقیق دائمی فضلا و حکما می‌باشد و نام آن را به اختصار گفتار در روش یا تنها گفتار می‌گویند. جز اینکه این رساله چون کتابی مستقل نبوده و دکارت آن را به قصد دیباچه یا مقدمه‌ی تصنیف علمی خود نگاشته است، در بیان مطالب غایت ایجاز و اختصار را روا داشته و غالباً به اشاره گذرانیده است. چنانکه بعضی از عبارات نامفهوم و روی هم‌رفته اگر به نظر سطحی نگریسته شود، چندان جلوه نمی‌کند …