رند و زاهد

نویسنده: محمد سلیمان اوغلی فضولی
به کوشش :  کمال ادیب کورکچو اوغلو 
ناشر: دنیای کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 90
اندازه کتاب: وزیری – سال انتشار: 1354 – دوره چاپ : 1

کمیاب – کیفیت : نو

مروری بر کتاب

مصور

رند و زاهد نشانگر تسلّط کم‌نظیر فضولی به تحلیل و تقریب دقایق فلسفی و کلامی و نیز مهارت وی در سخن‌آرایی و زیبایی‌شناسی لفظی است. اثر با تحمیدیّه آغاز می‌شود. نخست، مقدّمه‌ای در معرّفی زاهد به عنوان پدر، و رند به عنوان پسر می‌آورد. و سپس، به محاورات آن‌ها می‌پردازد. شیوه‌ی محاوره چنین است که معمولاً زاهد به سخن آغاز می‌کند و رند به او پاسخ می‌دهد و با دلائلی سخته به رد آراء‌ زاهد می‌پردازد. و سرانجام، او را مجاب می‌سازد و مدلّل می‌دارد که بی‌جهت به مجادله پرداخته‌اند و:

هرگاه که اعتبار نیکی و بدی،
خیزد ز میان، مسجد و میخانه یکی است

کتاب رند و زاهد یک اثر منثور و منظوم عرفانی و ادبی است. اغلب محاورات و گفت‌وگوهای دو تیپ اصلی کتاب به نثر مسجّع و سرشار از آرایه‌های ادبی است. و استنتاجات و استنباطات در هر پاره‌ای از گفت‌وگو به شعر بیان شده است. فضولی در کتاب، از سه گونه‌ی شعری مثنوی، قطعه و رباعی استفاده کرده است. در سراسر کتاب چهار مثنوی، ۶۲ قطعه، ۷۳ رباعی و دو تک‌بیت آمده است.