سفرنامه جنوب ایران

نویسنده: سی. بابن – فردریک هوسه
مترجم: محمدحسن خان اعتمادالسلطنه
مصحح : میرهاشم محدث
زیر نظر : ایرج افشار
ناشر: دنیای کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 212
اندازه کتاب: رقعی – سال انتشار: 1363 – دوره چاپ: 1

کمیاب – کیفیت : 

مروری بر کتاب 

مصور

کتاب ؛ نوشته دو دانشمند فرانسوی گزارشی است از سفر آن دو که در اواخر قرن نوزدهم میلادی صفحات خوزستان و بخشی از کهگیلویه و ممسنی را درنوردیده اند و از راه کازرون به شیراز رسیده اند و آنچه را که دیدنی تاریخی و طبیعی یافته اند در این گزارشنامه گنجانیده و با تصویرهای زیبا همراه ساخته اند.این دو فرانسوی که در رشته های علمی متخصص بودند برای تحقیقات مردم شناسی،نژاد شناسی و باستان شناسی به ایران آمدند و ضمن مسافرت علمی خود سفرنامه ای عامه پسند به رشته نگارش در آوردند.

ترجمه سفرنامه به دستور ناصرالدین شاه توسط اعتمادالسلطنه انجام شده و مترجم توضیحات و تعلیقاتی بر نوشته های آن دو فرانسوی افزوده که با تحصیلات و اطلاعاتش مرتبط است.چنانکه می دانیم اعتمادالسلطنه ذوق و علاقه ای به مباحث جغرافیائی و جغرافیای تاریخی داشت و در این زمینه یادگارهای باارزشی بر جای گذاشته است.

بابن‌ و  هوسه دو جهانگرد فرانسوی که در ۱۳۰۳ق/۱۸۸۶م در خوزستان سفر می‌کردند، نوشته‌اند که عرب‌ها پس از 3 سال جنگ، بختیاری‌ها را از پیرامون رامهرمز رانده‌اند و شهر را از آن خود کرده‌اند و این وضع به ویرانی و تهی شدن شهر از سکنه انجامیده است…

در غرب، نویسنده حق دارد اگر امر قبیحی از یکی از بزرگان حتی از فرمانفرما و یا از پادشاه شنود و یا ببیند، نویسد و احتیاط نکند. او همچنین دربارهٔ شیوه حکومت دموکراسی در غرب و نظام کشورداری انگلستان نیز آگاهی‌هایی را ارائه کرد. دربارهٔ تقسیم وتفکیک قوا محدود بودن قدرت و اختیارات شاه و نقش مردم و پارلمان در حکومت و جامعه چنین نوشته‌است:خانه بسیار عالی بنا نهادند و او را به بیت الشورا مسمی ساختند و بر رعایای تمامی قلمرو حکم کردند که از جانب خود هرکه را که قابل و لایق دانند وکیلکنند که در پایتخت سلطانی حاضر باشند تا امور تمامی به مشورت همگی انجام یابد…[و از آنرو که] اگر سلطان در امور سلطنت و مملکت داری مستقل و خود رای باشد، بسی مفاسد روی خواهد داد،… رای بدین قرار گرفت…[که پادشاه مسلوب الاختیار در امر سلطنت گردد….