فرهنگ اصطلاحات استعاری و نمادین عرفانی

کتاب فرهنگ اصطلاحات استعاری و نمادین عرفانی نوشته عبدالرضا قریشی, توسط انتشارات سخن به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: ادبیات فارسی, متون نظم و نثر عرفانی فارسی, رسوم و اصول عرفانی

در فرهنگ حاضر اصطلاحات استعاری و نمادین عرفان و تصوف با پشتوانۀ شواهدی از متون نظم و نثر عرفانی فارسی،تالیف شده از قرن پنجم تا سیزدهم هجری بررسی شده و تعاریف و مفاهیم آن‌ها که از دل متون استخراج گردیده ، در اختیار مخاطب قرار گرفته است.

بسیاری از متون نثر و نظم فارسی مربوط به عرفان و تصوف هستند؛ یعنی یا در شمار متون تعلیمی عرفانی هستند یا در توضیح و شرح باورها،عقاید،رسوم و اصول عرفانی تالیف و تصنیف شده‌اند و یا در نقد و بررسی آراء و عقاید و تعلیمات عرفانی پدید آمده‌اند.

از آغاز قرن ششم هجری میدان فراخ شعر فارسی در اختیار عارفان و صوفیان قرار گرفت و عارفان شاعر یا شاعران عارف با استفاده از ابزار نیرومند شعر،اندیشه‌ها و افکار خود را در جامۀ اصطلاحات خاص در سطح وسیعی از سرزمین‌های تحت‌تاثیر زبان فارسی ترویج داده‌اند.

متن پشت جلد:

عارفان و صوفیان برای بیان بهترِ مقصودِ خود و رعایت اصل رازداری و پوشیده گویی، و نیز بهره بردنِ بیشتر از ظرفیت واژه‌ها و عبارات، نظام اصطلاح سازی خود را بنیان گذاشتند. اینان علاوه بر این که خود به وضع اصطلاحات و تعبیرات تازه پرداختند، بسیاری از اصطلاحات را از قرآن و منابع دینی اخذ کردند. برخی را از دانش‌هایی چون فلسفه و کلام گرفتند. بخشی دیگر را از فرهنگ عامه به وام گرفتند و سرانجام بسیاری از اصطلاحات شعر و ادب فارسی، کنایه‌ها، نمادها و استعاره های ادبی را به استخدام خود درآوردند. این اصطلاحات را می‌توان اصطلاحات استعاری و نمادین نامید. اهل عرفان و تصوف از این اصطلاحات برای بیان ویژگی ها و جمال محبوب ازلی که به وصف درنمی‌آمد، بهره فراوان برده‌اند.