کتاب خانواده و فرهنگ

کتاب خانواده و فرهنگ نوشته محمدعلی جهانبخش, توسط انتشارات ساکو به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: علوم اجتماعی, جامعه شناسی, مفهوم خانواده

خانواده پدیده‌ای اجتماعی و فرهنگی است که به تعبیر پژوهشگر و متفکر فرانسوی لوی اشتراوس حاصل برخورد دراماتیک بین طبیعت و فرهنگ است. کشش جنسی، نیاز به تولید نسل و نیازهای مادی و جسمانی که پدیده‌های زیستی هستند، در ترکیب با قواعد و قراردادهای اجتماعی که پدیده‌های فرهنگی هستند، در نهایت به شکل‌گیری نهادی اساسی تحت عنوان خانواده می‌انجامد. این ترکیب به این نهاد بنیادی؛ ابعادی جسمانی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی می‌بخشد. خانواده از سویی مظهر کشش‌های عاطفی و از سوی دیگر مظهر اجتماع و به تعبیری مظهر سلطه گروه بر فرد است.

خانواده نهادی دیرپاست و از گذشته‌های دور تاکنون تحولات زیادی را از سر گذرانده است. انواع متفاوت بسیاری داشته و در یک گستره‌ جغرافیایی وسیع و در زمانی به درازای تاریخ به حیات خود تا به امروز ادامه داده است. هم‌پایایی داشته و هم پویایی. پایه و بنیاد نهادهای دیگر چون دولت، اقتصاد و دین بوده است. پیوندها و در عین حال گسست‌های زیادی را پشت سر نهاده و دائماً در تعامل با نهادهای دیگر به حیات خود ادامه داده است. بنابراین عجیب نیست که موضوع تفکرات فلاسفه و سوژه‌ کنجکاوی‌های دانشمندان اجتماعی بویژه مردم‌شناسان و جامعه‌شناسان قرار گرفته و این کاوش‌های فکری و علمی در مجموع ادبیات گسترده‌ای از مطالعات خانواده را تاکنون فراهم آورده است. نظریه‌های متنوعی در مورد پایایی، پویایی، ساخت و کارکرد و نیز آسیب‌های خانواده ارائه شده‌اند. این دیدگاهها امروزه بن‌مایه‌ مطالعات در مورد خانواده‌ مدرن است.عنوان این اثر «خانواده و فرهنگ» است. گستردگی موضوع ایجاب می‌کند که مخاطبان گرامی چکیده‌ای از یافته‌های پیشینیان را مرور نمایند. بخش اول کتاب تمهیدی برای این ضرورت است تا خواننده تعاریف و کلیاتی از مفاهیم پرشمار موضوع اصلی کتاب را دریافت نماید……

معرفی مباحث خانواده و فرهنگ

1. بخش نخست: تعاریف، مفاهیم و کلیات
2. مفهوم‌شناسی خانواده
3. منشأ خانواده
4. همسرگزینی یا ازدواج
5. خویشاوندی
6. بخش دوم: خانواده و فرهنگ
7. اشکال خاص زناشویی
8. تحولات تاریخی خانواده
9. خانواده معاصر
10. خانواده در ایران
11. گسست‌ها و آسیب‌های خانواده