کتاب “روانشناسی کاربردی اثر بخش فردی و سازمانی” نوشته اندرو ج. دوبرین و ترجمه‌ی غلامرضا معمارزاده‌طهران، حجت طاهری گودرزی و البرز قیتانی، توسط انتشارات اندیشه‌های گوهر بار منتشر شده است. این کتاب در حوزه‌ی روانشناسی کاربردی به ویژه در زمینه‌های فردی و سازمانی، به بررسی اصول و مفاهیم مختلف روانشناسی در محیط‌های کار و زندگی پرداخته و از نظریات علمی روانشناسی برای حل مشکلات عملی و بهبود کارایی فردی و گروهی در سازمان‌ها بهره می‌برد.

محتوای کتاب:

این کتاب به چندین بخش کلیدی در زمینه روانشناسی فردی و سازمانی می‌پردازد که هر کدام با رویکرد علمی و کاربردی توضیح داده شده‌اند. مباحث اصلی کتاب به شرح زیر هستند:

1. مبانی روانشناسی کار

این بخش از کتاب به معرفی مفاهیم پایه‌ای روانشناسی در محیط کار می‌پردازد. روانشناسی کار به تحلیل رفتار انسان‌ها در محیط‌های شغلی و سازمانی می‌پردازد و چگونگی تاثیر شرایط کاری، محیط، ساختار سازمانی و فرهنگ کاری بر عملکرد فردی و گروهی را بررسی می‌کند. این بخش، ابزارها و روش‌های مورد استفاده روانشناسان برای شناسایی مشکلات کاری، ارزیابی کارکنان، و ارائه راهکارهای بهبود را توضیح می‌دهد.

2. ادراک، یادگیری، ارزش‌ها و اصول اخلاقی

• ادراک: تحلیل چگونگی پردازش اطلاعات و چگونگی تفسیر محیط اطراف توسط افراد. در سازمان‌ها، ادراک افراد می‌تواند بر نحوه تعامل آنها با یکدیگر و همچنین با محیط کار تأثیرگذار باشد.
• یادگیری: توضیح فرآیند یادگیری و چگونگی به کارگیری مهارت‌ها و دانش در محیط کار. این بخش به بررسی روش‌های مؤثر یادگیری در سازمان‌ها و کارگاه‌ها می‌پردازد.
• ارزش‌ها و اصول اخلاقی: بررسی چگونگی تأثیر ارزش‌ها و اصول اخلاقی فردی و سازمانی بر تصمیم‌گیری‌ها، تعاملات اجتماعی و فرآیندهای کاری. این بخش، اخلاق کاری و مسئولیت‌های اجتماعی را در محیط‌های شغلی بررسی می‌کند.

3. منابع اصلی تفاوت‌های فردی

تفاوت‌های فردی مانند ویژگی‌های شخصیتی، انگیزش، هوش و مهارت‌های اجتماعی تأثیر زیادی بر نحوه عملکرد افراد در محیط‌های سازمانی دارند. این بخش، به شناخت منابع این تفاوت‌ها و چگونگی مدیریت آنها در تیم‌ها و گروه‌ها می‌پردازد.

4. خودشناسی

خودشناسی به معنی درک عمیق فرد از توانایی‌ها، ضعف‌ها، نیازها، و انگیزه‌های خود است. این بخش به اهمیت خودآگاهی در فرآیند تصمیم‌گیری، مدیریت استرس و بهبود عملکرد فردی می‌پردازد.

5. خلاقیت و حل مسئله

بررسی فرآیندهای خلاقیت و نحوه حل مسئله در محیط کار و سازمان‌ها. این بخش ابزارهای خلاقانه و تکنیک‌های حل مسئله را برای بهبود فرآیندهای سازمانی معرفی می‌کند و بر اهمیت تفکر خلاق در مواجهه با چالش‌های پیچیده تأکید دارد.

6. برانگیختن خود و دیگران

توضیح روش‌های برانگیختن انگیزه در خود و دیگران به‌ویژه در محیط‌های کاری. این بخش به بررسی نظریه‌های مختلف انگیزشی مانند نظریه خود تعیین‌گری و نظریه نیازهای مازلو می‌پردازد و به خوانندگان نشان می‌دهد چگونه می‌توانند انگیزه‌های فردی و گروهی را افزایش دهند.

7. مدیریت استرس و دستیابی به سلامت

در دنیای کاری امروزی، استرس یکی از چالش‌های بزرگ است. این بخش به روش‌های مدیریت استرس فردی و گروهی، ایجاد تعادل میان کار و زندگی و راه‌های دستیابی به سلامت روان و جسم در محیط کار پرداخته است.

8. مدیریت تعارض و خشم

تعارضات در محیط‌های سازمانی اجتناب‌ناپذیر هستند. این بخش به بررسی روش‌های مؤثر مدیریت تعارض و کنترل خشم، مهارت‌های حل اختلاف و ارتباطات مؤثر می‌پردازد و چگونگی استفاده از این مهارت‌ها برای بهبود فضای کاری را توضیح می‌دهد.

9. ایجاد روابط کاری

یکی از اصول مهم در هر سازمان، توانایی برقراری روابط مؤثر کاری است. این بخش به اهمیت مهارت‌های ارتباطی، تیم‌سازی و اعتمادسازی در محیط‌های شغلی پرداخته و راهکارهایی برای تقویت روابط بین فردی در سازمان‌ها ارائه می‌دهد.

10. سازگاری با شخصیت‌های مختلف

این بخش بررسی می‌کند که چگونه افراد با شخصیت‌های مختلف می‌توانند در یک تیم یا سازمان همکاری کنند. آشنایی با انواع شخصیت‌ها و نحوه تعامل با آنها می‌تواند به بهبود همکاری در محیط‌های کاری کمک کند.

11. ارتباط با دیگران

بررسی اصول ارتباطات مؤثر در محیط کاری و نحوه انتقال پیام به شیوه‌ای که دیگران به درستی درک کنند. این بخش همچنین به اهمیت بازخورد دادن و گرفتن در فرآیندهای کاری پرداخته است.

12. گروه‌ها و تصمیم‌گیری گروهی

این بخش به بررسی پویایی‌های گروهی، فرآیندهای تصمیم‌گیری جمعی، و اهمیت کار تیمی در سازمان‌ها می‌پردازد. بررسی مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری گروهی و راهکارهای تقویت کار تیمی از جمله موضوعات مطرح‌شده در این بخش است.

13. سازگاری با سازمان

سازگاری با فرهنگ و ساختار سازمانی یکی از مهارت‌های ضروری برای موفقیت در هر محیط کاری است. این بخش به روش‌های سازگاری با تغییرات سازمانی و ارتقای اثربخشی فردی در سازمان‌های مختلف پرداخته است.

نتیجه‌گیری:

کتاب “روانشناسی کاربردی اثر بخش فردی و سازمانی”، با پوشش دادن مجموعه‌ای از موضوعات کلیدی در روانشناسی کاربردی، منبعی جامع برای تمامی افرادی است که به دنبال بهبود عملکرد فردی و سازمانی هستند. مدیران، کارمندان، مشاوران سازمانی و حتی افرادی که در زمینه‌های آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند می‌توانند از مطالب این کتاب برای حل مشکلات عملی در محیط‌های کاری و زندگی روزمره استفاده کنند. این کتاب با ارائه مفاهیم و تکنیک‌های علمی و کاربردی، به افراد و سازمان‌ها کمک می‌کند تا از روانشناسی به عنوان ابزاری مؤثر برای رسیدن به بهبود فردی و سازمانی بهره‌برداری کنند.