کتاب شرح چهل حدیث اربعین حدیث

کتاب شرح چهل حدیث اربعین حدیث نوشته امام خمینی توسط انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی با موضوع احادیث شیعه، نقد و تفسیر، جنبه‌های مذهبی به چاپ رسیده است.

  چهل حدیث یکی دیگر از آثار ضمیر فیض پذیر عارف و عالم ربّانی، حضرت امام خمینی‏‎ ‎‏سلام الله علیه، است. معظم له این کتاب را در شرح و بیان چهل حدیث از احادیث موروث از معصومان نگاشته اند. سنت‏‎ ‎‏«اربعین» نویسی از قدیم الایام در میان علمای دین معمول بوده است، و حضرت امام نیز برای مسلوک داشتن سنت سلف‏‎ ‎‏برعهده گرفته بودند که کتابی در این زمینه تصنیف کنند. مطاوی کتاب همه در تفحص از حقیقت اخباری از پیشوایان معصوم‏‎ ‎‏دین و سرشار از تذکرات اخلاقی و نکات عرفانی و حِکمی است. ‏

اربعین (چهل حدیث) عنوان کتابهایی است که معمولاً در بردارنده 40 حدیث است؛ یا آنکه 40 باب است در حدیث.‏‎ ‎‏ تألیف «اربعینیات» ظاهرا از قرن چهارم هجری معمول شده و در کتابهای عربی به «کتب الاربعینیات» معروف است. بنای‏‎ ‎‏اربعینیات حدیث مشهوری است که در طرق کثیر روایت شده، و آن حدیث چنین است: من حفظ علی أمتی أربعین حدیثا فی‏‎ ‎‏أمر دینها، بعثه الله تعالی یوم القیامة فی زمرة الفقهاء والعلماء. کسانی همچون ابوبکر کلاباذی  و ابوعبدالرحمن‏‎ ‎‏سلمی و ابونعیم اصفهانی و شیخ بهایی، و غیر ایشان در این باب تألیف کرده اند، و هر یک اربعین خود را به قصدی پرداخته اند،‏‎ ‎‏مثلاً یکی احادیث مربوط به توحید، و یکی احادیث درباره زهد و نسک و مواعظ، و دیگری احادیث در باب عبادات‏‎ ‎‏را جمع‏‎ ‎‏کرده؛ مانند ‏‏اربعین ‏‏حاوی 40 حدیث از طریق اهل بیت نبوت از شیخ بهایی، که ابن خاتون، از علمای شیعه و از شاگردان شیخ،‏‎ ‎‏بر آن شرح نوشته است. ‏‏اربعین‏‏ مجلسی دوم، شرحی مفصل به عربی بر 40 حدیث که تقریرات درسی مجلسی است. یا‏‎ ‎‏کتاب الاربعین‏‏ از شهید اوّل که مشتمل است بر 40 حدیث، بدون شرح و توضیح، و بیشتر احادیث آن در باب عبادات است. یا‏‎ ‎‏اربعین ‏‏نورالدین عبدالرحمن جامی که حاوی 40 حدیث و ترجمه منظوم آنهاست.

 مباحث کتاب شرح چهل حدیث

1. جهاد نفس
2. ریا
3. عجب
4. کبر
5. حسد
6. حب دنیا
7. غضب
8. عصبیت
9. نفاق
10. هوای نفس و طول امل
11. فطرت
12. تفکر
13. توکل
14. خوف و رجا
15. امتحان و آزمایش مومنان
16. صبر
17. توبه
18. ذکر خدا
19. غیبت
20. خلاص
21. شکر
22. و….