کتاب هنر انجام پژوهش کیفی از مسئله‌یابی تا نگارش

کتاب هنر انجام پژوهش کیفی از مسئله یابی تا نگارش نوشته محمدسعید ذکایی, توسط انتشارات آگاه (آگه) به چاپ رسیده است.

موضوع کتاب: علوم اجتماعی, فرایند پژوهش, تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات, سیاست پژوهش

پژوهش کیفی به گونه ای درهم تنیده ، هم به متن، هم به خود سوژه ها و هم به خود محقق توجه دارد. محقق بخشی از میدان تحقیق است و به درجاتی بر آن تأثیر می گذارد یا از آن تأثیر می پذیرد. نقش حداکثری محقق ایجاب می کند تا مهارت های ارتباطی و انسانی خود را تقویت و به صورت عمیق در آن بازاندیشی کند. اهمیت متن در سنت کمّی، به واسطه ی اصرار محقق بر نگاه بیرونی و عینی و بی طرفانه به سوژه ها، محدود و گاه غایب است و اگرچه بازاندیشی رقیق در میدان پژوهش تا اندازه ای امکان توجه به متن تأثیرگذار بر واکنش مخاطبان پژوهش را فراهم می سازد، این بازاندیشی حداقلی است.
از سوی دیگر، فضای کیفی عموما تحقیق را مشارکتی می بیند و از این رو میل به دریافت یک سویه ی اطلاعات از راویان مدنظر نیست. برای نمونه، در گونه هایی از پژوهش مشارکتی نمونه های پژوهش در تمام مراحل پژوهش از طراحی و تدوین سوالات، جمع آوری اطلاعات و فعالیت میدانی گرفته تا تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات و حتى اشاعه و ترویج آن دخیل است. سوژه ها بخشی از فرایند پژوهش به شمار می آیند و درگیرکردن و فعال سازی آن ها بخشی از سیاست پژوهش است.